اسماعیل دولتشاهی یا دکتر اسماعیل دولتشاهی(زاده: ۱۳۰۶ خورشیدی در کرمانشاه، درگذشت: ۱۸ بهمن ۱۳۸۲ خورشیدی در تهران)، نویسنده، مترجم و روزنامه‌نگار برجسته و نامدار ایرانی، و استاد و مدّرس تاریخ عمومی جهان و تاریخ تمدّن در دانشسرایعالی تهران (دانشگاه خوارزمی امروزی) بود.

به وی بخاطر نقش مهم و محوری که در تألیف کتاب‌های درسی تاریخ ایفا نموده‌است، لقب آموزگار آموزگاران کشور، طیّ دو نسل در تاریخ عمومی داده شده‌است. از به یادماندنی‌ترین آثار او، ترجمه برخی مجلدات اثر عظیم و بی بدیل ویل دورانت، با عنوان تاریخ تمدن می‌باشد که ترجمه تمام آن، توسط جمعی از مترجمین کهنه کار و زبردست ایرانی صورت گرفته‌است. وی بر حسب تفنن شعر هم می‌سرود.